เชื่อว่าทุกคนที่ใช้โทรศัพท์เคลื่อนที่ หรือ Smartphone คงเคยได้ยินหรือคุ้นหูกับคำว่า “ระบบปฏิบัติการ” แต่น้อยคนนักที่จะเข้าใจถึงความหมายและประเภทของระบบปฏิบัติการ ซึ่งการทำความเข้าใจในระบบปฏิบัติการแต่ละประเภทจะช่วยให้เราสามารถเลือกซื้อโทรศัพท์มือถือได้อย่างมืออาชีพ และสามารถเลือกซื้อโทรศัพท์มือถือได้ตรงตามวัตถุประสงค์ของการใช้งาน

ระบบปฏิบัติการ (Operating System หรือ OS) หมายถึง โปรแกรม หรือซอฟต์แวร์ระบบที่ทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของอุปกรณ์และโปรแกรมประยุกต์ต่างๆ ที่อยู่ภายในอุปกรณ์ เช่น เครื่องคอมพิวเตอร์มีการใช้ระบบปฏิบัติการ (OS) คือ Windows 10pro และมีการลงโปรแกรม Microsoft Word ซึ่งเป็นโปรแกรมประยุกต์เพื่อใช้งาน เป็นต้นปัจจุบันระบบปฏิบัติการ (OS) นอกเหนือจากที่มีการนำไปใช้ในคอมพิวเตอร์แล้ว ยังมีการนำไปใช้ในโทรศัพท์มือถืออีกด้วย ทั้งนี้ก็เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพให้โทรศัพท์มือถือสามารถทำงานได้มากกว่าโทรศัพท์มือถือซึ่งเรียกว่า Smartphone ที่มีระบบปฏิบัติการ (OS) บรรจุไว้ภายในโทรศัพท์มือถือ โดยระบบปฏิบัติการ (OS) ที่มีการใช้งานในโทรศัพท์มือถือในปัจจุบัน มีหลายประเภทด้วยกัน

โทรศัพท์มือถือ ที่มีระบบปฏิบัติการ (OS) บรรจุไว้ภายในมีหลายประเภทด้วยกัน เมื่อแบ่งตามบริษัทผู้ผลิตและอุปกรณ์ และระบบปฏิบัติการในแต่ละประเภทต่างมีข้อดีที่แตกต่างกันออกไป ดังต่อไปนี้

1. Bada OS เป็นระบบปฏิบัติการที่ถูกพัฒนาขึ้นโดยบริษัทซัมซุง ซึ่งมีความสามารถเช่นเดียวกับระบบปฏิบัติการ (OS) อื่นๆ โดยวัตถุประสงค์ของการพัฒนาระบบปฏิบัติการนี้ก็เพื่อใช้งานกับโทรศัพท์เคลื่อนที่ของซัมซุง ในตระกูล Wave นั่นเอง

2. Android เป็นระบบปฏิบัติการที่ถูกพัฒนาขึ้นโดยบริษัท Google ซึ่งเป็นระบบปฏิบัติการแบบ Open Source ซึ่งเป็นระบบปฏิบัติการแบบเปิดหรือแบบฟรี ดังนั้นผู้ผลิตโทรศัพท์มือถือ จึงนิยมนำระบบปฏิบัติการประเภทนี้ไปใช้เป็นระบบปฏิบัติการในเครื่อง เช่น HTC, Samsung โดยเฉพาะในตระกูลของ Galaxy สำหรับข้อดีของระบบนี้ คือ เป็นมาตรฐานเปิด ทำให้เกิดความหลากหลายและมี Application ให้เลือกใช้มากมาย และสามารถเชื่อมต่อกับบริการต่างๆ ของ Google ได้สะดวก ไม่ว่าจะเป็น Gmail, Google Talk หรือ Google Maps

3. Symbian OS เป็นระบบปฏิบัติการที่พัฒนาขึ้นโดยบริษัท Symbian โดยออกแบบมาเพื่อการทำงานในโทรศัพท์มือถือยี่ห้อ Nokia

4. iOS เป็นระบบปฏิบัติการที่พัฒนาขึ้นโดยบริษัท Apple ซึ่งใช้ในผลิตภัณฑ์ที่บริษัท Apple เป็นผู้ผลิต ได้แก่ iPod, iPad และ iPhone สำหรับข้อดีของระบบนี้คือ การมี Application ที่หลากหลาย มีบริการ App Store และโปรแกรม iTunes ในการสนับสนุนการจัดการอุปกรณ์ มีเมนุการใช้งานที่รวดเร็วและเข้าใจง่าย และโปรแกรมสามารถตอบสนองได้อย่างรวดเร็ว

5. Black Berry เป็นระบบปฏิบัติการที่พัฒนาขึ้นโดยบริษัท RIM ซึ่งเป็นบริษัทผู้ผลิตอุปกรณ์สื่อสารภายใต้แบรนด์ Black Berry สำหรับข้อดีของระบบนี้คือ เป็นระบบปฏิบัติการที่มีความปลอดภัยสูงระบบหนึ่ง และส่วนใหญ่นิยมนำมาใช้งานในเชิงธุรกิจเป็นหลัก และสามารถบริหารจัดการพลังงานแบตเตอร์รี่ได้เป็นอย่างดี

6. Windows Mobile เป็นระบบที่พัฒนาขึ้นโดยบริษัท Microsoft ซึ่งพัฒนาขึ้นมาเพื่อเป็นทางเลือกให้กับผู้ผลิตเพื่อนำไปใช้ในอุปกรณ์ของโทรศัพท์มือถือ เช่น HTC และ Samsung ในบางรุ่น สำหรับข้อดีของระบบนี้คือ เป็นระบบที่สามารถทำงานร่วมกับ Application ของ Microsoft ได้เป็นอย่างดี เช่น Microsoft Exchange, Microsoft Office เป็นต้น

โทรศัพท์มือถือในแต่ละยี่ห้อหรือแต่ละค่าย ต่างมีระบบปฏิบัติการ (OS) ที่แตกต่างกันออกไป ทั้งนี้เพื่อความเข้าใจที่ถูกต้องและตรงตามวัตถุประสงค์ของการใช้งาน ผู้ซื้อควรตรวจสอบรายละเอียดของระบบปฏิบัติการในข้อมูลเฉพาะของโทรศัพท์มือถือแต่ละรุ่นให้ละเอียด ทั้งนี้ก็เพื่อการใช้งานอย่างมีประสิทธิภาพ